Có một thực tế là những người làm về công nghệ thông tin luôn được coi là giỏi chuyên môn, nhưng không ít trong số đó lại thiếu đi kỹ năng mềm, thứ cần thiết để gặt hái thành công.
Công nghệ thông tin là điều người ta nhắc đến hàng ngày, ăn sâu và tác động lên hầu hết mọi thứ trong xã hội hiện đại, ngành công nghệ thông tin tiếp tục trở thành ngành hot bậc nhất trong thời đại này. Tuy nhiên, so với các ngành nghề khác, không ít người làm việc liên quan đến ngành công nghệ thông tin, dù rất giỏi về chuyên môn, nhưng lại chưa có được những kỹ năng mềm tốt nhất, như thiếu tự tin trong giao tiếp, hay sự sáng tạo và quyết đoán khi giải quyết công việc.
Về cơ bản, nhận định trên có phần chính xác. Từ trước tới nay, những người làm công nghệ thông tin hay thậm chí cả sinh viên đang học chuyên ngành này, thời gian chủ yếu đều đối diện với màn hình máy tính, kiến thức xã hội cũng hạn chế hơn các ngành khác được đi đó đi đây và giao tiếp nhiều. Kỹ năng mềm của sinh viên công nghệ thông tin chưa được đào tạo hợp lý, do phần lớn môi trường đào tạo công nghệ thông tin vẫn còn đặt nặng, ưu tiên đào tạo những kiến thức cơ bản, hàn lâm và máy móc. Vì vậy, khi ra trường và bắt tay vào công việc, phần lớn các bạn cảm thấy bỡ ngỡ, từ đó gặp khó khăn trong kết nối và không thể làm việc với năng lực tốt nhất của bản thân.
Theo điều tra của Viện nghiên cứu quốc tế Stanford, người ta chỉ cần 25% kiến thức chuyên môn, còn lại là 75% kỹ năng mềm để đạt được thành công trong công việc. Công nghệ thông tin cũng không nằm ngoài chân lý này. Đáng tiếc là phần đông sinh viên công nghệ thông tin lại hiếm khi được rèn luyện kỹ năng quan trọng ấy, khiến họ vô tình bị cản bước thành công khi ra trường.
Trên thực tế, sinh viên Việt Nam khá chăm chỉ và thông minh nên kiến thức và kỹ năng công nghệ thông tin cơ bản được đánh giá cao so với mặt bằng quốc tế chung. Tuy nhiên các bạn thường phải đối mặt với thử thách do thiếu kỹ năng mềm như làm việc thiếu tập trung, dẫn tới sát deadline mới thực hiện vội vàng, do đó dễ dàng chậm hẹn cũng như sản phẩm không có được sự hoàn thiện tốt nhất. Các sinh viên cũng thiếu đi tư duy sáng tạo, điều này khiến họ tuy rất giỏi về chuyên môn, nhưng lại không thể giải quyết được các vấn đề nảy sinh và thay đổi rất nhanh trong làng công nghệ thông tin. Đặc biệt, do không được rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, các sinh viên thường có xu hướng làm việc độc lập. Thiếu đi kỹ năng mềm ảnh hưởng ngay từ khâu phỏng vấn tuyển dụng đối với sinh viên công nghệ thông tin, và các nhà tuyển dụng dù rất hài lòng về trình độ chuyên môn, nhưng vẫn phải lắc đầu từ chối không ít các sinh viên giỏi.
Nhằm phát huy tối đa năng lực bản thân, các bạn sinh viên công nghệ thông tin cần rèn luyện thêm nhiều hơn về kỹ năng mềm, bên cạnh trau dồi kiến thức chuyên môn. Đó là những kỹ năng giải quyết vấn đề, giao tiếp, đàm phán, thuyết trình, lãnh đạo, quản lý thời gian, làm việc theo nhóm, ngoại ngữ… Về cơ bản, kỹ năng mềm là thứ phải rèn luyện và học tập, không phải tự nhiên mà có, và nó độc lập với trình độ chuyên môn.
Để rèn luyện điều này, sinh viên công nghệ thông tin cần tìm tới những môi trường đề cao những kỹ năng làm việc tốt nhất, chứ không phải môi trường học thiên về tốt nghiệp, nặng về điểm số và bằng cấp. Bởi các nhà tuyển dụng hiện đại chú trọng khả năng hoàn thành công việc của các ứng viên hơn là điểm số, trong thời đại công nghệ thông tin là một nghề nóng.
