Bài 5 (trang 62 sgk Hóa 12 nâng cao): Trình bày cách để tách riêng mỗi chất ra khỏi hỗn hợp sau đây :

a. hỗn hợp khí : CH₄ và CH₃NH₂

b. Hỗn hợp lỏng : C₆H6, C₆H₅OH, C₆H₅NH₂

Lời giải:

Tác riêng các chất từ hỗn hợp

a. CH₄ và CH₃NH₂ : Hòa tan vào nước metyl amin tan còn CH₄ bay ra

b. Hỗn hợp lỏng : C₆H6, C₆H₅OH và C₆H₅NH₂.

– Hòa tan hỗn hợp vào dung dịch HCl, chiết lấy phần lỏng không tan là C₆H6 và C₆H₅OH còn C₆H₅NH₂ tan và tạo muối.

C₆H₅NH₂ + HCl → C₆H₅NH₃Cl

Dung dịch muối thu được cho tác dụng với NaOH, chiết lấy anilin.

C₆H₅NH₂ + NaOH → C₆H₅NH₂ + H₂O + NaCl

– phần không tan trong dung dịch HCl là benzen và phenol đem hòa tan trong dung dịch NaOH, chiết lấy phần chất lỏng không tan là C₆H6 còn phenol tan và tạo muối : C₆H₅NH₂ + NaOH → C₆H₅ONa+ H₂O

Sục khí CO₂ vào dung dịch muối rồi chiết lấy phenol không tan.

C₆H₅ONa + H₂O + CO₂ → C₆H₅OH (kết tủa) + NaHCO₃

Bài 6 (trang 62 sgk Hóa 12 nâng cao): Trình bày phương pháp hóa học phân biệt các dung dịch của các chất trong từng dãy sau :

a. C₂H₅NH₂, C₆H₅NH₂, CH₂O[CHOH]₄CHO, C₂OH-CHOH-CH₂OH

b. CH₃NH₂, C₆H₅OH, CH₃COOH, CH₃CHO

Lời giải:

Tiến hành quá trình nhận biết theo bảng sau :

a. C₂H₅NH₂, C₆H₅NH₂, CH₂O[CHOH]₄CHO, C₂OH-CHOH-CH₂OH

b. CH₃NH₂, C₆H₅OH, CH₃COOH, CH₃CHO

Bài 7 (trang 62 sgk Hóa 12 nâng cao): Hãy dùng phương pháp hóa học để giải quyết hai vấn đề sau :

a. Rửa lọ đựng anilin

b. Khử mùi tanh của cá trước khi nấu. Biết rằng mùi tanh của cá ( đặc biệt cá mè) là hỗn hợp các amin (nhiều chất là trimetylamin) và một số tạp chất khác

Lời giải:

a. Để rửa lọ đựng anilin trước tiên ta tráng lọ bằng dung dịch axit (ví dụ HCl) rồi rửa lại bằng nước khi đó anilin biến thành muối tan (C₆H₅NH₃Cl) và sẽ bị rửa trôi theo nước.

b. Để khử mùi tanh của cá do các amin gây ra cần xử lí bằng dung dịch có tính axit không độc như giấm ăn rồi rửa lại với nước sạch

Bài 8 (trang 62 sgk Hóa 12 nâng cao): Khi chưng cất nhựa than đá, người ta thu dược phân đoạn chứa phenol và anilin hòa tan trong ankyl benzen ( dung dịch A). Sục khí hidroclorua vào 100 ml dung dịch A thì thu được 1,295 g kết tủa. Nhỏ từ từ nước brom vào 100 ml dung dịch A cho đến khi ngừng mất màu brom thì hết 300 ml dung dịch nước brom 3,2%. Tính nồng độ mol của phenol và anilin trong dung dịch A.

Lời giải:

Gọi số mol của C₆H₅OH, C₆H₅NH₂ lần lượt là x, y (trong 100 ml dung dịch A)

A + HCl : C₆H₅NH₂ + HCl → C₆H₅NH₃Cl (1)

Theo (1) n_{HCl phản ứng} = n_anilin = n_muối = 1,295 : 129,5 = 0,01 (mol)

A + dd Br₂ :

C₆H₅OH + 3Br₂ → C₆H₂Br₃OH ↓ + 3HBr (2)

C₆H₅NH₂ + 3Br₂ → C₆H₂Br₃NH₂ ↓ + 3HBr (3)

Coi dung dịch loãng của nước brom có d = 1g/ml, theo đề bài ta có :

n_HBr = (300 x 3,2%) : 160 = 0,06 (mol) => 3z = 0,06 – 0,03 = 0,03 mol hay z = 0,01 mol

C_{M anilin} = C_{M phenol} = 0,01 : 0,1 = 0,1 M