Bài 18 : Cân bằng của một vật có trục quay cố định. Momen lực
C1. ( trang 102 sgk Vật Lý 10): Hãy viết quy tắc momen lực cho chiếc cuốc chim khi cân bằng (Hình 18.2).
Trả lời:
Khi chiếc cuốc cân bằng với trục quay O
Ta có: F1d1 = F2d2.
Bài 3 (trang 103 SGK Vật Lý 10) : Hãy vận dụng qui tắc momen lực vào các trường hợp sau:
a) Một người dùng xà beng để bẩy một hòn đá (Hình 18.3).
b) Một người cầm càng xe cút kít nâng lên (Hình 18.4).
c) Một người cầm hòn gạch trên tay (Hình 18.5).
Lời giải:
a) FA. OA = FB. OB
b) Gọi O là trục quay của bánh xe cút kít;
d1 khoảng cách từ trục quay đến giá của trọng lực
d2 khoảng cách từ trục quay đến giá của lực
Ta có: P. d1 = F. d2
c) Gọi dF là khoảng cách từ trục quay O đến giá của lực
Gọi dP là khoảng cách từ trục quay O đến giá của lực
Ta có: F. dF = P. dp.
Bài 4 (trang 103 SGK Vật Lý 10) : 4. Một người dùng búa để nhổ một chiếc đinh (Hình 18.6). Khi người ấy tác dụng một lực 100 N vào đầu búa thì đinh bắt đầu chuyển động. Hãy tính lực cản của gỗ tác dụng vào đinh.
Lời giải:
Gọi dF là cánh tay đòn của lực F, ta được:
dF = 20 cm = 0,2 m
Gọi dC là cánh tay đòn của lực cản gỗ.
dC = 2 cm = 0,02 m
Áp dụng quy tắc Momen lực ta có:
F.dF = FC.dC
Bài 5 (trang 103 SGK Vật Lý 10) : Hãy giải thích nguyên tắc hoạt động của chiếc cân (Hình 18.7).
Lời giải:
Khi cân nằm cân bằng, theo qui tắc momen lực ta có:
Phộp sữa. d1 = Pquả cân. d2 (với d1 và d2 là hai cánh tay đòn của cân)
Vì d1 = d2 ⇒ Phộp sữa = Pquả cân ⇒ mhộp sữa = mquả cân
Vậy nguyên tắc hoạt động của cân là dựa vào quy tắc momen.