Theo chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, đề thi THPT năm 2016 có nội dung chủ yếu bám sát chương trình lớp 12 với 4 mức độ: nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Đề thi phải nâng cao yêu cầu về vận dụng kiến thức thực tiễn đối với các vấn đề mang tính kinh tế, chính trị, xã hội.
Riêng đối với các môn khoa học xã hội, đề thi sẽ gắn liền với những vấn đề mang tính thời sự nóng hổi. Các em học sinh ngoài việc nắm vững kiến thức trong sách giáo khoa, rèn luyện kỹ năng phân tích, bày tỏ quan điểm còn cần phải để ý đến những sự kiện đã và đang thu hút sự quan tâm của dư luận.
Theo phán đoán của các giáo viên bộ môn khoa học xã hội: Văn, Sử, Địa, đề thi 3 môn này có thể sẽ xuất hiện những vấn đề thời sự như: chiến tranh biên giới 1979, lời bài hát ý nghĩa và cuộc đời ca sĩ Trần Lập, lời răn dạy học sinh về người tử tế của PGS Văn Như Cương, chú lính chì dũng cảm Thiện Nhân, thần đồng tiếng Anh Đỗ Nhật Nam, Việt Nam gia nhập TPP… Các sự kiện này sẽ được gắn với tình yêu quê hương, đất nước và yêu cầu các em học sinh phải thông hiểu và biết vận dụng nhuần nhuyễn.
Khi phân tích những vấn đề này, các em học sinh cần thể hiện được quan điểm của cá nhân, bày tỏ được tình yêu gia đình, yêu quê hương, tự hào về tổ quốc, lòng nhân ái, khoan dung, tính trung thực, lòng tự trọng, tính tự tin, tự chủ và tinh thần vượt lên mọi khó khăn, lông ghép với tính trách nhiệm, gắn với cộng đồng, nhân loại, không xa rời kỷ cương, phép nước.
Chiến tranh biên giới 1979
Thường được gọi là cuộc Chiến tranh biên giới Việt – Trung. Đây là một cuộc chiến tuy ngắn nhưng vô cùng khốc liệt giữa quân dân hai nước Việt Nam và Trung Quốc. Cuộc chiến nổ ra vào ngày 17/2/1979 khi quân đội Trung Quốc đưa quân tấn công vào toàn tuyến biên giới giáp với Việt Nam. Cuộc chiến kết thúc sau đó 1 tháng, vào ngày 16/3/1979 khi Trung Quốc tuyên bố hoàn toàn rút quân khỏi khu vực biên giới.
Tuy mục tiêu buộc quân đội Việt Nam phải rút quân khỏi Campuchia không thành công, nhưng Trung Quốc đã khi chiếm được Lạng Sơn, Lào Cai, Cao Bằng và một số thị trấn vùng biên giới khác. Chúng đã hãm hiếp, bắn phá, tàn sát khoảng 10.000 người dân thường Việt Nam.
Cuộc chiến đã để lại hậu quả vô cùng nghiêm trọng và lâu dài cho kinh tế, xã hội Việt Nam và làm căng thẳng thêm mối quan hệ giữa quân dân hai nước Việt – Trung. Hơn 13 năm sau thời kỳ diễn ra cuộc chiến tranh này, quan hệ ngoại giao của hai nước mới chính thức được bình thường hóa.
Trận chiến Gạc Ma
Sự hi sinh anh dũng của 64 chiến sĩ trong trận chiến Gạc Ma là tấm gương sáng, là tượng đài vững chắc thể hiện lòng yêu quê hương đất nước, yêu biển đảo quê hương, tinh thần mưu trí sáng tạo và tình đồng đội đoàn kết. Trận chiến này còn có tên gọi là Hải chiến Trường SA 1988 hay CQ-88 theo tài liệu của Hải quân Việt Nam.
Trận chiến là cuộc tấn công của Hải Quân Trung Quốc vào bãi đá Cô Lin, bãi đã Len Đao và bãi đá Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa, hòng chiếm đóng những khu vực này. Do 3 bãi đá này vốn không có quân đội canh giữ, nên phía Hải quân Việt Nam phải đưa quân ra bảo vệ. Phía Trung Quốc đã có những hành động như nổ súng, giật cờ trên các bãi đã và nã pháo vào tàu Hải quân nước ta vào ngày 14/3/1988.
Phía Việt Nam chìm 2 tàu vận tải và hi sinh 64 chiến sĩ hải quân, 9 người khác bị bắt làm tù binh. Phía Trung Quốc thiệt hại một số xuồng đổ bộ và hi sinh 24 binh sĩ, chiếm đóng được bãi đá Gạc Ma. Quân đội 2 nước sau đó đã chia quân ra để đóng giữ một số bãi đá ngầm khác mà hai bên cùng tuyên bố chủ quyền.
Trần Lập và những người đàn ông mặc véc đen ngạo nghễ trên xe phân khối lớn
Vào ngày 17/3/2016, ca sĩ – nhạc sĩ Trần Lập đã qua đời tại nhà riêng sau quãng thời gian dài chiến đầu với căn bệnh ung thư trực tràng quái ác. Sự ra đi của anh đã để lại niềm thương tiếc vô hạn cho gia đình, bạn bè và người hâm mộ. Hàng ngàn người đã đến đưa tiễn anh về nơi an nghỉ cuối cùng.
Trần Lập tên thật là Trần Quyết Lập. Anh là thủ lĩnh ban nhạc rock Bức Tường. Ban nhạc được thành lập từ năm 1995 và tan rã vào năm 2006. Trong suốt những năm tháng hoạt động nghệ thuật, Trần Lập đã sáng tác khoảng hơn 30 ca khúc, với nhiều bản hit như Đường đến ngày vinh quang, Tâm hồn của đá, Bông hồng thủy tinh, Đôi bàn tay, Mắt đen… Thành công của những ca khúc này đã đưa Bức Tường trở thành ban nhạc rock số 1 Việt Nam với lượng fan hâm mộ khổng lồ. Những ca khúc của Trần Lập sở dĩ có thể đến gần với khán giả là do ca từ vô cùng ý nghĩa, gần gũi với đời sống và có sức mạnh truyền lửa cho nhiều thế hệ.
Ngoài ca hát và sáng tác, Trần Lập còn đam mê xe phân khối và thường xuyên tham gia vào những chuyến đi rong ruổi đến khắp các miền đất lạ của Việt Nam. Trong tang lễ của anh, những người bạn đồng hành mặc véc đen ngạo nghễ trên xe phân khối lớn cùng tiễn đưa anh về nơi an nghỉ đã trở thành một hình ảnh đẹp khắc sâu trong lòng người hâm mộ.
Thời cơ và thách thức khi Việt Nam gia nhập TPP
Tham gia bất kỳ một hiệp định thương mại tự do nào cũng bao gồm nhiều cơ hội và thách thức mới. Bên cạnh những sức ép về cạnh tranh giữa các nước thành viên còn là những trận đọ sức quyết liệt giữa các doanh nghiệp ngay trên sân nhà. Đặc biệt là trong 3 ngành ngân hàng, viễn thông và phân phối. TPP sẽ mang lại quyền tiếp cận tự do cho các ngành dịch vụ.
Hiện năng lực xâm nhập thị trường nước ngoài của các doanh nghiệp Việt Nam còn nhiều hạn chế, thậm chí bị lấn lướt ngay tại thị trường trong nước khi các doanh nghiệp nước ngoài ồ ạt đổ vào nước ta khi TPP có hiệu lực. Để có thể quản lý tốt Việt Nam cần có hệ thống hành lang pháp lý mới về công đoàn, người lao đổng, bản quyền, sở hữu trí tuệ, bảo hộ, môi trường… Nếu không làm tốt hành lang này Việt Nam rất dễ bị sa lầy trong những rủi ro mang tính lâu dài.
Quy luật sinh tồn và đào thải sẽ ngày một rõ nét hơn khi hội nhập kinh tế càng sâu rộng. Nếu không chuẩn bị thật tốt và không chú trọng nâng cao năng lực, mở rộng tầm nhìn thì doanh nghiệp Việt không thể bơi xa được thậm chí sẽ bị nuốt chửng theo xu hướng mua bán hoặc sát nhập mạnh mẽ.
Hiện tượng Đỗ Nhật Nam
Thần đồng Đỗ Nhật Nam là cái tên không còn xa lạ với người Việt. Sinh năm 2001, nhưng Nam đã sở hữu bảng thành tích vô cùng ấn tượng. Em sống tự lập từ tuổi 13 và mở lớp dạy tiếng Anh miễn phí với hàng loạt bằng khen, chứng nhận đáng mơ ước. Em có khả năng nói tiếng Anh lưu loát, dịch khá nhiều sách hay, diễn thuyết tự tin trước công chúng và liên tục là đại diện trẻ của Việt Nam tham dự nhiều hội nghị quốc tế danh tiếng.
Tất cả những gì mà Nam đạt được là do em đã nỗ lực rèn luyện ngay từ khi còn rất nhỏ. Mẹ em là người đã có nhiều đóng góp to lớn trên con đường thành công của em với những định hướng mang chuẩn quốc tế. Nam kiên trì thực hiện ước mơ của mình và luôn đặt ra những mục tiêu rất rõ ràng.
Chú lính chì Thiện Nhân truyền lửa cho cuộc đời
Chú lính chì Thiện Nhân là một bé trai sơ sinh bị bỏ rơi, bị súc vật cắn mất chân phải và bộ phận sinh dục khiến nhiều người bàng hoàng, đau xót. Sau khi được tìm thấy và được nhận làm con nuôi, bằng nghị lực của mình Thiện Nhân đã nỗ lực sống tiếp và luôn nở nụ cười trong sáng gieo thêm tình yêu giữa con người với con người trong cuộc sống còn quá nhiều bộn bề, lo toan.
Mẹ nuôi của em đã bỏ nhiều công sức chữa trị và tái tạo lại bộ phận sinh dục cho em, với mong muốn em được sống một cuộc sống như người bình thường. Sau hơn 10 năm, giờ em đã có cuộc sống hạnh phúc bên mẹ, được học tập, vui chơi như những đứa trẻ khác. Bộ phim về cuộc đời của em đã truyền lửa tử tế cho cuộc đời và không chỉ được đón nhận nồng nhiệt ở trong nước mà còn vươn xa ra nước ngoài.
Lời dạy xúc động của PGS Văn Như Cương
Trong lễ khai giảng ngày 5/9/2015, trước hơn 1.000 học sinh trường THPT dân lập lương Thế Vinh, thầy Văn Như Cương đã dặn dò các em học sinh trước hết phải là người tử tế biết yêu thương, vì nhân dân, vì Tổ quốc Việt Nam. Thầy cũng nhấn mạnh rằng, việc đến trường là để học những kiến thức trong sách giáo khoa, nhưng những kiến thức này không phải là bảo bối hay cẩm nang thần kỳ để các em bước vào cuộc sống.
Thầy khuyên các em phải mở mang kiến thức xã hội, nâng cao kỹ năng mềm, trau dồi đạo đức, có tinh thần trách nhiệm, biết yêu thương, căm giận, sống vì nhân dân, vì Tổ quốc và phải biết làm người tử tế.