Các dạng câu hỏi thường gặp trong bài đọc-hiểu:
Câu hỏi ý chính toàn đoạn (main idea questions)
Câu hỏi chi tiết trong đoạn văn (detail questions)
Chi tiết được nhắc đến trong bài (stated detail questions)
Chi tiết không được nhắc đến trong bài (unstated detail questions)
Câu hỏi từ vựng (vocabulary questions)
Câu hỏi ngụ ý (inference questions)
Chúng ta sẽ lần lượt phân tích từng dạng câu hỏi này nhé.
Phần 1: Câu hỏi ý chính toàn đoạn (main idea questions)
Đây thường là câu hỏi đầu tiên trong các bài tập đọc hiểu nhằm mục đích kiểm tra kĩ năng đọc lướt (skimming) và tìm ý chính trong đoạn văn. Vì thế, chúng ta đừng quá đi sâu vào chi tiết hay từ mới mà chỉ cần chú ý đến cấu trúc và những từ khóa (key words) trong bài mà thôi. Một đoạn văn có thể được trình bày theo các cấu trúc sau:
Theo trình tự Thời Gian (time order)
Theo cấu trúc Nguyên nhân – Kết quả (Cause-Effect)
Theo cấu trúc Định nghĩa- Ví dụ (Definition-Example)
Theo cấu trúc so sánh (Comparison-Contrast)
Để nhận ra cấu trúc của bài viết không khó. Chúng ta chỉ cần chú ý đến một số dấu hiệu.
Ví dụ:
Trình tự thời gian thường có dấu hiệu là các trạng ngữ chỉ thời gian: at first, then, after that, v.v..
Cấu trúc Nguyên nhân-kết quả thường có dấu hiệu là các từ nối: because, since, as, lead to, as a result, v.v.
Từ khóa trong bài thường được lặp lại y nguyên hoặc được thay thế bởi một từ đồng nghĩa. Dựa vào những từ khóa này, ta có thể suy luận ra ý chính toàn đoạn văn.
Trước khi đến với ví dụ cụ thể, chúng ta hãy cùng tìm cách nhận biết dạng câu hỏi này nhé.Có rất nhiều cách ra đề câu hỏi về ý chính của đoạn văn.
Ví dụ:
What is the topic of the passage? (Đâu là nội dung chính của đoạn văn?)
What is the subject of the passage? (Đâu là nội dung chính của đoạn văn?)
What is the main idea of the passage? (Đâu là nội dung chính của đoạn văn?)
What is the author’s main point in the passage? (Đâu là ý chính của tác giả trong đoạn văn?)
With what is the author primarily concerned? (Tác giả đề cập chính đến vấn đề nào?)
Which of the following would be the best title? (Đâu là tiêu đề hợp lý nhất cho đoạn văn?)
Để trả lời dạng câu hỏi này, chúng ta làm như sau:
1. Đọc dòng đầu tiên của đoạn văn
2. Tìm mối liên hệ giữa những dòng đầu tiên của đoạn văn.
3. Đọc lướt qua những dòng còn lại, kiểm tra liệu ý chính của những dòng đầu tiên có đúng với những dòng còn lại hay không.Trong quá trình đọc chú ý đến những từ khóa được lặp đi lặp lại hay những từ đồng nghĩa
4. Loại bỏ phương án sai. Phương án sai là những phương án: Không tìm được thông tin trong bài. Trái với thông tin đề cập trong bài. Quá chi tiết (thông tin về thời gian, địa điểm, miêu tả cụ thể)
Ví dụ:
Basketball was invented in 1891 by a physical education instructor in Springfield, Massachusetts, by the name of James Naismith. Because of terrible weather in winter, his physical education students were indoors rather than outdoors. They really did not like the idea of boring, repetitive exercises and preferred the excitement and challenge of a game. Naismith figured out a team sport that could be played indoors on a gymnasium floor, that involved a lot of running, that kept all team members involved, and that did not allow the tackling and physical contact of American* style football.
Câu hỏi: What is the topic of this passage?
A. The life of James Naismith
B. The history of sports
C. Physical education and exercise
D. The origin of basketball
Câu đầu tiên của đoạn văn đề cập đến “basketball was invented” (Môn bóng rổ ra đời), vậy ý chính của đoạn văn có thể có liên quan đến môn bóng rổ. Chúng ta tiếp tục đọc qua các dòng còn lại, và thấy rất nhiều từ liên quan đến thể thao ví dụ “game, physical contact, running”.
Để có thể chắc chắn về câu trả lời của mình, chúng ta không thể không điểm qua các phương án trả lời.
A. The life of James Naismith: cuộc đời của James Naismith
B. The history of sports: lịch sử các môn thể thao
C. Physical education and exercise: giáo dục thể chất và thể dục
D. The origin of basketball: Nguồn gốc môn bóng rổ
Chúng ta dễ dàng loại A vì James Naismith chỉ được nhắc đến như người phát minh ra bộ môn thể thao bóng rổ, chứ không có thông tin về cuộc đời, sự nghiệp của ông. B loại vì chỉ có duy nhất môn bóng rổ được nhắc đến trong đoạn văn, không có thông tin về các môn thể thao khác nên không thể là ‘history of sports’C loại vì thông tin về Physical education chỉ được nhắc đến một lần trong đoạn văn và không có thông tin hỗ trợ thêm. Vậy đáp án chính xác phải là D: nguồn gốc môn bóng rổ. Chúng ta có thể dễ dàng tìm thấy các thông tin hỗ trợ đáp án trên: người sáng lập ra bộ môn bóng rổ, thời điểm ra đời, nguyên nhân, đặc điểm riêng. Vậy đáp án D là đáp án chính xác.