Hàng loạt vụ gian lận điểm thi THPT quốc gia 2018 được xác định do kẽ hở trong bảo mật, dẫn đến bị lợi dụng làm sai lệch kết quả thi. Bộ GD&ĐT đã tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể và cá nhân có liên quan, đồng thời xem đó là bài học đắt giá để ngành giáo dục và các địa phương nhìn nhận lại công tác tổ chức thi cử trong thời gian qua, có hướng thay đổi cho kì thi THPT quốc gia 2019.
Có “lỗ hổng” để làm sai lệch kết quả
Nhận xét về những sai phạm liên quan đến gian lận điểm thi tại một số tỉnh thành trong năm 2018, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, những sai phạm trên là do phần mềm chấm thi trắc nghiệm.
Theo Bộ trưởng, mặc dù phần mềm này đã được Bộ GD&ĐT hoàn thiện một bước, cơ bản đáp ứng yêu cầu chấm thi, nhưng vẫn còn có những kẽ hở trong bảo mật có thể dẫn đến bị lợi dụng để làm sai lệch kết quả thi, nhất là khi người dùng thực hiện gian lận có tổ chức và có chủ đích từ trước.
Bên cạnh đó, công tác giám sát của Bộ Giáo dục và Đào tạo ở một số khâu tổ chức thi tại địa phương chưa thật sự sâu sát, hiệu quả chưa cao. Ban Chỉ đạo thi cấp tỉnh của các địa phương để xảy ra sai phạm chưa thực hiện đầy đủ vai trò chỉ đạo, tổ chức thi ở địa phương mình.
Công tác lựa chọn cán bộ tham gia tổ chức thi, nhất là ở các khâu trọng yếu, như coi thi, chấm thi còn chưa chặt chẽ, chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về phẩm chất và năng lực; việc quán triệt quy chế và tập huấn nghiệp vụ tổ chức thi chưa đạt hiệu quả theo yêu cầu tổ chức thi.
Một số cán bộ tham gia tổ chức thi, nhất là khâu chấm thi chưa thực hiện đúng chức trách của mình. Cá biệt, một số cán bộ thoái hóa biến chất, có ý định gian lận từ trước đã cấu kết với nhau để cắt xén hoặc vô hiệu hóa quy trình đã được quy định rất cụ thể, chi tiết để thực hiện hành vi gian lận nâng điểm thi cho thí sinh.
Nhìn nhận về công tác tổ chức và chất lượng của kì thi THPT quốc gia năm 2018, thầy Vũ Khắc Ngọc – một giáo viên có nhiều năm kinh nghiệm trong nghiên cứu về kỳ thi tuyển sinh Đại học – Cao đẳng ở Hà Nội cho rằng: “Kì thi THPT quốc gia năm nay có các sai phạm xảy ra ở Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình nghiêm trọng cả về số lượng và mức độ trong bài thi được sửa điểm. Do vậy, sẽ không thuyết phục nếu chúng ta dùng từ “thành công” với kì thi này”.
Tuy nhiên, theo giáo viên này, vẫn nên tiếp tục tổ chức kì thi nhưng cần điều chỉnh về kĩ thuật, khắc phục “lỗ hổng”.
“Cần nhìn nhận trên bình diện lớn hơn, với gần 1 triệu thí sinh tham gia kì thi, sai phạm kể trên là không đáng kể. Kết quả của kì thi THPT quốc gia vẫn là một thông số quan trọng và đáng tin cậy để các trường Đại học lấy làm cơ sở xét tuyển đầu vào”, thầy Ngọc chia sẻ.
Để có giải pháp lấp “lỗ hổng” trong kỳ thi THPT quốc gia 2018, ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục – Đào tạo) cho biết, hầu hết các địa phương đã nỗ lực cố gắng để tổ chức tốt kỳ thi. Những sai phạm của một số tỉnh Hà Giang, Sơn La, Hoà Bình là cá biệt và nghiêm trọng.
5 thay đổi trong kì thi THPT quốc gia 2019
Cũng theo ông Mai Văn Trinh, những sai phạm này là dịp để Bộ GD&ĐT rà soát lại và tổ chức kỳ thi năm sau tốt hơn. Theo đó, kỳ thi năm 2019, tổ chức phương thức thi như năm 2017, 2018 với điều chỉnh cụ thể để xã hội tin cậy hơn.
Trong phương án thi Trung học phổ thông quốc gia năm 2019 do Bộ GD&ĐT công bố vào đầu tháng 12/2018, có 5 nội dung thay đổi lớn, chủ yếu liên quan đến vấn đề kỹ thuật nhằm hạn chế thấp nhất tiêu cực.
Nội dung đề thi chủ yếu nằm trong chương trình lớp 12
Nội dung đề thi nằm trong chương trình cấp THPT, chủ yếu là chương trình lớp 12; đảm bảo ngưỡng cơ bản để xét tốt nghiệp THPT và có độ phân hóa phù hợp để các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp làm cơ sở cho tuyển sinh.
Lắp camera giám sát
Điều động cán bộ, giảng viên các đại học, học viện, trường đại học và các trường cao đẳng nhóm ngành đào tạo giáo viên đến các Hội đồng thi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung để phối hợp tổ chức thi theo nguyên tắc trường ĐH, CĐ địa phương không tham gia phối hợp tổ chức thi tại địa phương mình .
Quy định chặt chẽ về sắp xếp phòng thi, nhất là đối với các thí sinh tự do; hướng dẫn chi tiết kỹ thuật niêm phong, lưu trữ, bảo quản bài thi, đề thi để tăng cường bảo mật; đặt camera giám sát phòng chứa tủ đựng đề thi, bài thi 24 giờ/ngày và tăng cường trách nhiệm của các đối tượng có liên quan trong bảo quản đề thi, bài thi tại Điểm thi, Hội đồng thi.
Bộ GD&ĐT trực tiếp chỉ đạo tổ chức chấm bài thi trắc nghiệm
Bộ GD&ĐT trực tiếp chỉ đạo tổ chức chấm bài thi trắc nghiệm, giao nhiệm vụ cho các trường ĐH chủ trì, đặt camera giám sát phòng chấm thi 24/24 giờ.
Sửa đổi, nâng cấp, hoàn thiện phần mềm chấm thi trắc nghiệm theo hướng tăng cường tính bảo mật và chức năng giám sát để ngăn ngừa các can thiệp trái phép.
Theo đó, mã hóa dữ liệu tạo ra trong quá trình xử lý bài thi trắc nghiệm để tránh người dùng can thiệp và đảm bảo trong suốt quá trình xử lý bài thi, cán bộ xử lý bài thi không thể có được thông tin về mối liên hệ giữa thông tin cá nhân của thí sinh với phần nội dung trả lời trắc nghiệm (đây là một hình thức “đánh phách” điện tử Phiếu trả lời trắc nghiệm của thí sinh).
Đồng thời, tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát của Bộ GD&ĐT và của các trường ĐH, CĐ đối với việc chấm bài thi tự luận (môn Ngữ văn) do sở GD&ĐT chủ trì.
Điểm xét tốt nghiệp THPT gồm 70% điểm trung bình các bài thi THPT quốc gia
Bộ GD&ĐT công bố công khai, rộng rãi thông tin tổng hợp phân tích kết quả thi trước khi công bố kết quả thi.
Tăng tỷ lệ kết quả thi trong xét công nhận tốt nghiệp THPT. Dự kiến, điểm xét tốt nghiệp THPT gồm 70% điểm trung bình các bài thi THPT quốc gia dùng để xét tốt nghiệp THPT + 30% điểm trung bình cả năm lớp 12 của thí sinh + điểm ưu tiên, khuyến khích (nếu có).
Tăng tính tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp trong tuyển sinh ĐH, CĐ. Cụ thể: các trường chủ động xây dựng và công bố đề án tuyển sinh đảm bảo nguyên tắc tự chủ; theo đó, ngoài phương thức sử dụng kết quả Kỳ thi THPT quốc gia làm cơ sở tuyển sinh, có thể sử dụng các phương thức khác để tuyển sinh.
Phối hợp với công an tập huấn kỹ về nghiệp vụ tổ chức thi
Phối hợp với các cơ quan, nhất là cơ quan Công an để tập huấn kỹ về nghiệp vụ tổ chức thi cũng như kỹ năng phòng chống, phát hiện gian lận, nhất là gian lận sử dụng công nghệ cao.
Ông Mai Văn Trinh cho rằng, mọi giải pháp, thiết bị công nghệ cũng không thể vượt qua trách nhiệm, ý thức của con người. Do đó, cùng với giải pháp công nghệ này, Bộ GD&ĐT sẽ xác định rõ trách nhiệm của từng thành phần, từng đối tượng tham gia các khâu của quá trình tổ chức thi, được cụ thể hóa trong quy chế thi và văn bản hướng dẫn.
Bộ GD&ĐT cũng đề nghị các địa phương phải chủ động, đề cao trách nhiệm và phải sát cánh cùng với Bộ, cộng đồng trách nhiệm thì mới có thể tổ chức tốt, thành công Kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia năm 2019.
Theo Zing