Lập trình là một trong những kỹ năng có giá trị nhất mà bạn có thể học trong thời hiện đại này, cho dù mục đích của bạn là phát triển sự nghiệp hoặc thử thách trí tuệ hay để tạo ra một sản phẩm tuyệt vời nào đó. Nếu bạn vừa mới bắt đầu chuyến hành trình của mình vào thế giới lập trình, thì đây là danh sách 10 bí quyết và tài nguyên giúp bạn học lập trình một cách hiệu quả nhất.
1. Nhận ra lý do tại sao bạn muốn học lập trình
Hướng đi của bạn sẽ phụ thuộc phần lớn vào lý do tại sao bạn muốn học lập trình và bao nhiêu thời gian bạn có thể chuyên tâm dành cho việc học. Nếu bạn muốn trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp thì việc đăng ký các khóa học tại các trường đại học có thể là lựa chọn tốt nhất dành cho bạn. (Google có một danh sách những kỹ năng và khóa học đề nghị đối với những người muốn trở thành kỹ sư phần mềm.) Nếu bạn muốn xây dựng các trang web hoặc các trò game cho vui (và có thể sinh lợi) trong thời gian rỗi, thì các tutorial dạng tương tác có thể là một lựa chọn tốt hơn.
2. Lựa chọn đúng ngôn ngữ lập trình
Không có ngôn ngữ lập trình nào là “tốt nhất” cả, và khi bạn đã học được một ngôn ngữ thì rất dễ để học sang ngôn ngữ khác, vì vậy đừng phân vân quá nhiều trong việc chọn ngôn ngữ đầu tiên của mình. Tuy nhiên có một số ngôn ngữ thân thiện với người mới bắt đầu hơn những ngôn ngữ khác. Ngôn ngữ bạn chọn để bắt đầu có thể phụ thuộc vào mục đích của bạn. (Ví dụ, nếu bạn muốn viết một ứng dụng iOS, bạn sẽ cần học Swift hoặc Objective-C). Nếu bạn muốn học lập trình một cách nghiêm túc thì hãy bắt đầu với C, mặc dù có những ngôn ngữ bậc cao hơn như Python khá là dễ học.
3. Bắt đầu nhỏ (và phải kiên nhẫn)
Không quan trọng việc bạn chọn ngôn ngữ lập trình hoặc phương thức nào để học, bạn nên bắt đầu ở mức cơ bản nhất. Ví dụ, khi David Sinsky tự học lập trình trong 8 tuần, anh ta đã dành ra một ngày cuối tuần để nắm kiến thức giới thiệu về Python và một ngày để hiểu sơ bộ về framework Django – thực hành theo những tutorial, sau đó xóa tất cả các code mẫu của tutorial, và tự làm lại thông qua trí nhớ. Bắt đầu với những thứ cơ bản và hãy kiên nhẫn với bản thân trong quá trình học tập. Để cho dự án lập trình đầu tiên của mình được hoàn thành, hãy chia nhỏ dự án đó thành nhiều bước đơn giản. Và nếu một phương thức học tập nào đó không mang lại hiệu quả cho bạn thì hãy thử những cách thức khác trước khi bỏ cuộc.
4. Thử một ứng dụng dành cho trẻ em
Ngày nay thậm chí những đứa trẻ mới tập đi cũng đã bắt đầu học lập trình rồi. Đó thực sự là một điều tuyệt vời cho tất cả chúng ta. Mặc dù nhiều chương trình được thiết kế để dạy trẻ em lập trình rất đơn giản, nhưng có nhiều phần mềm như Scratch phù hợp cho mọi lứa tuổi. Không quan trọng bạn bao nhiêu tuổi; thậm chí những ứng dụng hiệu ứng động dành cho trẻ em có thể giúp bạn bắt đầu với những kiến thức cơ bản trong lập trình (edX có một khóa học mới là Lập trình bằng phần mềm Scratch).
5. Sử dụng các trang web dạy lập trình trực tuyến miễn phí
Các trang web dạy học trực tuyến miễn phí như ucode.vn có thể giúp bạn viết chương trình máy tính đầu tiên của mình. Các tutorial từ những trang như KhanAcademy, Codecademy, Code.org, và nhiều tổ chức khác sẽ giới thiệu tới bạn những kiến thức lập trình cơ bản – trong khi tạo ra một trò game mới, một trang web, hoặc dự án khác. Tìm những tài nguyên cần thiết về những ngôn ngữ mà bạn đang học. Đây là những điểm bắt đầu rất tốt, nhưng bạn sẽ cần tiếp tục học xa hơn sau những phần sơ lược này.
6. Tham gia một khóa học lập trình
Bạn có thể tham gia các khóa học tại chính trường đại học của các bạn hoặc bây giờ có rất nhiêu các khóa học lập trình online về tất cả các ngôn ngữ. Các khóa học lập trình sẽ trang bị cho bạn một nền tảng vững chắc về một lĩnh vực nào đó trong ngành lập trình nói chung, từ đó bạn sẽ dễ dàng phát triển khả năng của mình trong lĩnh vực này.
7. Đọc sách lập trình miễn phí
Khi bạn bị mắc kẹt trong một vấn đề hoặc cần tìm kiếm một điều gì đó, thì những cuốn sách tham khảo là rất tiện dụng. Có một tuyển tập đồ sộ của trên 500 cuốn sách lập trình miễn phí được đăng trên GitHub, và tuyển tập ebook chứa nội dung về 24 ngôn ngữ lập trình khác nhau.
8. Chơi các trò game về lập trình
Thường thì cách tốt nhất để học là thông qua các trò chơi. Trong khi có rất nhiều các tutorial lập trình hướng dẫn bạn tự xây dựng các trò game từ đơn giản đến phức tạp, một số trang dạy học cũng chính là những trò game: Code Combat và CodinGame là 2 trang mang lại nhiều niềm vui khi học ở đó.
9. Tìm một người hướng dẫn (hoặc dạy một người nào đó)
Cộng đồng lập trình có rất nhiều người rất sẵn lòng giúp đỡ để tạo ra thế hệ lập trình viên tiếp theo. Hack.pledge() là một trang sẽ kết nối bạn với một người gia sư, hoặc bạn cũng có thể đăng ký trở thành gia sư của một ai đó. Thậm chí chỉ là lên kế hoạch để dạy những điều mà bạn đã học được, điều đó cũng giúp bạn ghi nhớ thông tin được tốt hơn.
10. Hack code của người khác
Khi bạn đọc code của một người khác, kiểm thử mỗi dòng để xem cách nó làm việc ra sao, bạn sẽ có được sự hiểu biết tốt hơn về toàn bộ bức tranh tổng thể. Nhờ rất nhiều dự án mã nguồn mở, bạn có thể học được về hầu hết mọi thứ – và luôn học hỏi để tiến bộ thêm từng ngày. Chỉ nên nhớ là hãy chia sẻ code của bạn tới cộng đồng nếu bạn đã cải tiến được một chương trình nào đó.