Các dạng kiến thức trong đề thi môn Hóa rất đa dạng, từ điện ly, phi kim, este – chất béo… đến tổng hợp kiến thức hữu cơ, vô cơ.
Thầy Nguyễn Hoàng Sa, giáo viên trường THPT Anhxtanh, Hà Nội, hướng dẫn thí sinh cách làm bài thi THPT quốc gia môn Hóa.
Đề thi minh họa môn Hóa của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2019 phân bố số câu hỏi theo tỷ lệ: Nhận biết 30% (12 câu dễ), thông hiểu 30% (12 câu trung bình), vận dụng 20% (8 câu hơi khó) và vận dụng cao 20% (8 câu khó). Ngoài ra, mức độ dễ khó của câu hỏi cũng được sắp xếp cơ bản là từ trên xuống dưới nên thí sinh có thể làm lần lượt.
Đề thi gồm các nội dung điện ly, phi kim, Hidrocacbon, Este – chất béo…, phân bổ mức độ khó dễ như sau:
| Nội dung | Nhận biết | Thông hiểu | Vận dụng | Vận dụng cao | Tổng | Lý thuyết | Bài tập |
| Điện ly | 1 | 1 | 1 | ||||
| Phi kim | 1 | 1 | 1 | ||||
| Hidrocacbon | 1 | 1 | 1 | ||||
| Este – Chất béo | 1 | 1 | 2 | 1 | 5 | 3 | 2 |
| Cacbohidrat | 1 | 2 | 3 | 2 | 1 | ||
| Amin -Aminoaxit – Peptit – Protein | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | ||
| Polime | 1 | 1 | 2 | 2 | |||
| Đại cương kim loại | 2 | 1 | 1 | 4 | 3 | 1 | |
| Kim loại Kiềm – Kiềm thổ – Nhôm | 3 | 1 | 1 | 1 | 6 | 3 | 3 |
| Sắt và crom | 2 | 2 | 4 | 3 | 1 | ||
| Câu hỏi có đồ thị và hình vẽ | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | ||
| Bài tập về thao tác thí nghiệm | 2 | 2 | 2 | ||||
| Tổng hợp kiến thức hữu cơ | 1 | 1 | 2 | 4 | 2 | 2 | |
| Tổng hợp kiến thức vô cơ | 2 | 1 | 3 | 2 | 1 | ||
| Tổng | 12 | 12 | 8 | 8 | 40 | 26 | 14 |
| Điểm | 3 | 3 | 2 | 2 | 10 | 6,5 | 3,5 |
Mức độ nhận biết (dễ) là 12 câu đầu (từ 40 đến 52) đều là dạng câu hỏi lý thuyết, có một câu thuộc lớp 11 (chương Cacbon – Silic). Thí sinh chỉ cần nhớ lý thuyết cơ bản trong sách giáo khoa là có thể trả lời chính xác để lấy được 3 điểm.
Câu hỏi dễ, nhưng vẫn nhiều thí sinh mất điểm do học lý thuyết và làm bài không cẩn thận. Để tránh mất điểm phần này, thí sinh cần học kỹ các tính chất vật lý (este, amin, aminoaxit, kim loại…), tên gọi của một số chất (este, amin, aminoaxit, vật liệu polime, hợp chất vô cơ…) và các tính chất hóa học cơ bản.
12 câu tiếp theo ở mức độ thông hiểu (trung bình), từ câu 53 đến 64. Có 8 câu hỏi lý thuyết, trong đó một câu thuộc lớp 11 (chương Điện ly), còn lại là nội dung kiến thức lớp 12 về tính chất hóa học của các chất và hợp chất.
Các câu hỏi bài tập tính toán (4 câu) đều là dạng rất cơ bản có trong sách giáo khoa, thí sinh chỉ cần sử dụng 1-2 phép tính là có thể ra kết quả. Lưu ý thí sinh cần đọc kỹ đề và tính toán cẩn thận để không mất điểm ở những bài toán dễ.
Từ câu 65 đến 72 hơi khó, có 4 câu hỏi lý thuyết, trong đó 3 câu đếm mệnh đề đúng sai. Để trả lời, thí sinh cần kết hợp kiến thức của nhiều phần một cách chính xác. Các câu hỏi bài tập phần này đã khó hơn, cần 3-4 phép tính mới có thể giải ra kết quả.
Tuy nhiên, bài tập chủ yếu ở phần este và kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm. Thí sinh cần phân tích đề để có thể sử dụng thích hợp các phương pháp giải toán như: Phân tử khối trung bình, bảo toàn khối lượng, bảo toàn mol của một nguyên tố hóa học, bảo toàn điện tích…
Mức độ vận dụng cao (khó) tập trung ở 8 câu cuối, đòi hỏi thí sinh phải nắm chắc kiến thức tổng hợp trong chương trình, kỹ năng tính toán trong phần làm bài tập đều ở mức độ cao. Phần này dành cho thí sinh thuộc loại giỏi, những bạn khác nếu may mắn có thể gặp được dạng quen thuộc thì vẫn có thể làm được.
Trường hợp không thể tìm ra cách giải, thí sinh có thể suy luận từ kiến thức mình có rồi loại trừ một vài đáp án sai để tăng xác suất khi khoanh ngẫu nhiên.