Không có mức điểm trúng tuyển vượt trần như những năm trước, Bộ GD&ĐT đã có những chính sách kịp thời, tích cực để kỳ tuyển sinh năm 2022 minh bạch, rõ ràng hơn trong toàn hệ thống, góp phần từng bước giải quyết những bất cập trong tuyển sinh.
Cho đến thời điểm này, khi các trường Đại học đã công bố điểm trúng tuyển, tổng số thí được xác định trúng tuyển là 567.419, tương đương với tổng chỉ tiêu tuyển sinh toàn quốc.
Hệ thống đăng ký nguyện vọng trực tuyến và xử lý nguyện vọng, lọc ảo chung được triển khai thành công, cơ bản đáp ứng các yêu cầu về kỹ thuật, giải tỏa được những lo lắng băn khoăn ban đầu về tính khả thi của cách làm này. Các sự cố kỹ thuật nhỏ được giải quyết kịp thời đảm bảo quyền lợi cho thí sinh.
Nhìn vào kết quả tuyển sinh chúng ta dễ dàng nhận thấy, thí sinh vẫn ưu tiên sự lựa chọn cho các khối ngành Kinh tế, Công nghệ thông tin, Sư phạm và một số ngành xã hội nên điểm trúng tuyển ở những ngành này khá cao trong khi đó khối ngành kỹ thuật có mức điểm trúng tuyển thấp hơn năm 2021.
Mặt bằng điểm trúng tuyển năm nay về cơ bản không thay đổi nhiều so với năm 2021, trừ một số ngành có điểm trúng tuyển rất cao. Chẳng hạn như ngành Báo chí, Truyển thông, Quan hệ công chúng, Hàn Quốc học, Đông Phương học (Trường Đại học KHXH&NV, Đại học Quốc gia Hà Nội) điểm chuẩn ở mức cao kỷ lục, với tổ hợp C00 (Văn, Sử, Địa ) thí sinh phải đạt mức trên 29 điểm mới có cơ hội trúng tuyển.
Qua phân tích của các chuyên gia, điểm trúng tuyển một số ngành này cao là do có nhiều thí sinh đăng ký nguyện vọng vào các ngành này, trong khi chỉ tiêu thì ít, trường lại sử dụng nhiều phương thức xét tuyển, nhiều tổ hợp xét tuyển. Việc các trường phân bổ chỉ tiêu giữa phương thức xét tuyển, giữa các tổ hợp xét tuyển chưa hợp lý, thậm chí thiếu căn cứ cũng làm ảnh hưởng đến kết quả xét tuyển. Mặt khác, do điểm môn Ngữ văn và môn Lịch sử năm nay có cải thiện so với năm 2021 nên điểm trúng tuyển giữa khối C00 so với các khối khác có sự chênh lệch đáng kể. Bên cạnh đó, việc cộng điểm ưu tiên ở những ngành có tình cạnh tranh cao tiếp tục thể hiện sự bất hợp lý. Quy chế tuyển sinh ban hành năm 2022 đã đưa ra quy định để khắc phục điểm này nhưng chắc phải năm 2023 mới được áp dụng.
Năm nay, điểm chuẩn các trường khối Kinh tế khá ổn định so với năm 2021 do nguồn tuyển khá dồi dào và áp dụng nhiều phương thức xét tuyển. Khối ngành Y, Dược năm nay điểm trúng tuyển có phẩn giảm nhẹ nguyên nhân các trường khối Y, Dược thay vì chỉ xét tuyển bằng điểm thi TNTHPT năm 2022 này đã áp dụng thêm phương thức sơ tuyển chứng chỉ tiếng Anh quốc tế.
Một số trường Đại học mọi năm được dư luận chú ý bởi có điểm trúng tuyển “khủng” thì năm nay điểm chuẩn lại có xu hướng giảm. Ví dụ Đại học Bách Khoa Hà Nội mọi năm điểm chuẩn ngành Khoa học máy tính luôn ở top đầu thì năm nay lại rơi ở mức 28,29 điểm, thấp hơn điểm chuẩn ngành này của Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội. Tuy nhiên, đây không phải là do ngành này của Bách khoa Hà Nội “rớt giá” mà là do năm 2022, Bách Khoa Hà Nội không sử dụng cách tính điểm chuẩn bằng điểm thi tốt nghiệp THPT cho ngành này và 4 mã ngành có tính cạnh tranh cao mà chủ động sử dụng phương thức xét tuyển tài năng và xét tuyển bằng kết quả bài thi đánh giá tư duy.
Nhìn vào bức tranh tuyển sinh Đại học năm 2022 nhiều chuyên gia tỏ ý chưa hài lòng bởi nhiều trường đã quyết định kết quả trúng tuyển theo các phương thức xét tuyển sớm mà không chờ xét cùng với đợt xét tuyển chung vì vậy chưa điều tiết được một cách hợp lý chỉ tiêu giữa các phương thức xét tuyển và các tổ hợp xét tuyển.
Với những ngành đào tạo có tính cạnh tranh cao, thu hút quá nhiều thí sinh đăng ký, các trường nên tổ chức những kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt để có thể phân loại năng lực thí sinh theo đúng yêu cầu của ngành học , của chương trình đào tạo như cách làm của khối trường Công an, ĐH Bách Khoa Hà Nội, ĐH Bách Khoa TP.HCM và một số trường Sư phạm trong kỳ tuyển sinh năm 2022 này. Các Trường thuộc khối Văn hóa Nghệ thuật nên tổ chức các kỳ thi năng khiểu để lựa chọn được những thí sinh thực sự tài năng phù hợp với yêu cầu đào tạo của trường. Trong điều kiện cho phép các trường cần hợp tác với nhau để tổ chức những kỳ thi chung nhằm đánh giá năng lực chuyên biệt của thí sinh từ đó có thể kết hợp với kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT làm căn cứ để xét tuyển trước khi đưa vào hệ thống xử lý nguyện vọng, lọc ảo chung.
Nhìn chung, hệ thống hỗ trợ tuyển sinh chung năm nay tạo ra sự minh bạch trong quá trình xét tuyển của cả hệ thống. Bộ Giáo dục và Đào tạo – cơ quan quản lý nhà nước sẽ có đầy đủ thông tin dữ liệu để phân tích, đánh giá, từ đó đưa ra những điều chỉnh về mặt chính sách cũng như khuyến cáo cho các trường Đại học góp phần giải quyết những bất cập trong công tác tuyển sinh hiện nay.