Theo quy chế thi tốt nghiệp THPT 2020, cán bộ, giảng viên các trường đại học (ĐH), không còn tham gia trực tiếp công tác coi thi, chấm thi. Ông Nguyễn Đức Cường, Chánh Thanh tra Bộ GD&ĐT trao đổi với Tiền Phong về công tác thanh tra tại kỳ thi tốt nghiệp THPT 2020.
Năm nay, dù không huy động cán bộ, giảng viên các trường ĐH coi thi, chấm thi, thay vào đó được huy động thanh tra kỳ thi. Ông có thể cho biết cụ thể hơn?
Tại kỳ thi tốt nghiệp THPT 2020, Bộ dự kiến huy động gần 5.000 cán bộ, giảng viên ĐH có đạo đức tốt, có kinh nghiệm trong công tác thi tham gia hoạt động thanh tra/kiểm tra thi ở địa phương.
Dự kiến có 2 nhóm: Một số tham gia các đoàn thanh tra/kiểm tra của Bộ; một số tham gia các đoàn thanh tra, kiểm tra của địa phương.
Hiện nay, chúng tôi đã xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra cho kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020 và đang chờ được phê duyệt ban hành. Sau khi kế hoạch này được ban hành, chúng tôi thông tin chi tiết hơn về nhiệm vụ của các thành viên đoàn thanh tra, trong đó có vai trò của lực lượng cán bộ, giảng viên ĐH được huy động tham gia vào hoạt động này.
Ở thời điểm này, tôi có thể khẳng định, sự tham gia của lực lượng cán bộ, giảng viên ĐH vào các đoàn thanh tra là rất quan trọng. Tại hội nghị tuyển sinh ĐH năm 2020, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT quán triệt, yêu cầu cơ sở giáo dục ĐH cử các cán bộ, giảng viên tham gia và hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động thanh tra, kiểm tra trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020.
Theo quy chế thi tốt nghiệp năm nay, giám sát kỳ thi có 3 lực lượng: Thanh tra của các sở GD&ĐT, UBND tỉnh, thành phố và Bộ GD&ĐT. Vậy làm thế nào để tránh chồng chéo?
Năm nay, bên cạnh thanh tra cấp bộ, thanh tra cấp sở như các năm trước sẽ có sự tham gia của thanh tra cấp tỉnh. Hoạt động thanh tra, kiểm tra của ba cấp bộ, tỉnh và sở được thực hiện trên nguyên tắc tránh trùng lặp giữa các cơ quan thanh tra nhà nước trong việc tổ chức các đoàn thanh tra nhưng vẫn đảm bảo hiệu lực, hiệu quả hoạt động thanh tra.
Để đảm bảo điều này, sẽ phải xác định rõ trách nhiệm trong công tác thanh tra/kiểm tra các khâu của kỳ thi đối với Bộ, UBND cấp tỉnh, sở GD&ĐT (hình thức, đối tượng, nội dung, thành phần tham gia, tập huấn để thực hiện việc thanh tra/kiểm tra). Việc thanh tra/kiểm tra đảm bảo đúng quy định của pháp luật; đảm bảo thiết thực, hiệu quả và khả thi.
Bộ GD&ĐT dự kiến tổ chức thanh tra (hoặc kiểm tra) các khâu của kỳ thi tốt nghiệp THPT tại 63 địa phương trong suốt thời gian coi thi, chấm thi (gồm các đoàn của thanh tra bộ, các đoàn của Ban chỉ đạo thi quốc gia).
Bộ GD&ĐT cũng hướng dẫn thanh tra sở thành lập các đoàn thanh tra/kiểm tra các khâu của kỳ thi. Sở GD&ĐT tham mưu cho chủ tịch UBND cấp tỉnh tổ chức thanh tra/kiểm tra các khâu của kỳ thi tại địa phương.
Bên cạnh đó, chủ tịch UBND cấp tỉnh chủ động tổ chức thanh tra/kiểm tra công tác tổ chức thi tại địa phương.
Vậy thẩm quyền của thanh tra từ trường ĐH sẽ được xác định thế nào để đảm bảo độc lập, tránh bị gây áp lực, chi phối từ địa phương?
Cán bộ, giảng viên tham gia đoàn thanh tra khi phát hiện những bất thường trong việc tổ chức thi thì tùy từng vị trí trong đoàn thanh tra, có thẩm quyền xử lý theo hướng dẫn và thực hiện đúng quyền hạn, nghĩa vụ đối với thành viên đoàn thanh tra theo quy định của Luật Thanh tra.
Để đảm bảo tiêu chuẩn và kỹ năng về nghiệp vụ thanh tra, kiểm tra đối với cán bộ, giảng viên ĐH, Bộ GD&ĐT xác định ngay từ khâu lựa chọn. Những cán bộ, giảng viên được huy động phải có đạo đức tốt, có kinh nghiệm trong công tác thi, tham gia hoạt động thanh tra, kiểm tra thi ở bộ và địa phương.
Đồng thời, trước khi tham gia các đoàn thanh tra, kiểm tra, các cán bộ, giảng viên này sẽ được nghiên cứu, học tập kỹ quy chế và kỹ năng thanh tra, kiểm tra…
Năm 2019, việc chấm thi trắc nghiệm giao cho trường ĐH chủ trì để khắc phục tiêu cực xảy ra trước đó. Tuy nhiên, năm nay, trường ĐH không phụ trách chấm thi. Vậy công tác thanh tra ở khâu này sẽ bố trí như thế nào?
Năm 2019, bên cạnh giải pháp là giao trường ĐH phụ trách chấm thi trắc nghiệm, các giải pháp về kỹ thuật và thanh tra, kiểm tra công tác chấm thi cũng đã phát huy hiệu quả. Cụ thể là tăng tính bảo mật trong quy trình chấm thi trên máy, mã hóa thông tin thí sinh, quy định chặt chẽ hơn việc giao nhận bài thi, quản lý bài thi. Có camera giám sát 24/24 giờ ở khu vực chấm thi, bảo quản đề thi…
Dự thảo quy chế thi cũng quy định việc chấm kiểm tra 5% bài thi tự luận, quy định chấm thẩm định trong các trường hợp cần thiết. Năm nay, các giải pháp đảm bảo tính nghiêm túc, khách quan trong quy trình chấm thi vẫn duy trì.
Nhưng cán bộ, giảng viên trường ĐH không trực tiếp phụ trách chấm thi, mà chuyển sang vai trò thanh tra. Không chỉ riêng khâu chấm thi trắc nghiệm mà các nội dung, kế hoạch hoạt động thanh tra sẽ được xây dựng cụ thể, chi tiết ở tất cả các khâu của kỳ thi.
Trước kỳ thi, hoạt động thanh tra, kiểm tra sẽ tập trung vào những nội dung nào?
Chúng tôi sẽ tập trung vào một số nội dung như công tác chuẩn bị thành lập Ban chỉ đạo thi cấp tỉnh, thành lập Hội đồng thi và các ban của Hội đồng thi; công tác chỉ đạo, chuẩn bị và tổ chức thanh tra của tỉnh, sở GD&ĐT.
Ngoài ra, cũng sẽ thanh tra, kiểm tra công tác chỉ đạo và hoàn thành chương trình cho học sinh lớp 12, đánh giá kết quả, đăng ký dự thi, chuẩn bị cơ sở vật chất, thiết bị tại các nơi dự kiến đặt điểm thi và công tác chuẩn bị của ban in sao đề thi.
Theo Tienphong