Lý thuyết Sinh học 10 Bài 13: Khái quát về năng lượng và chuyển hóa vật chất
I. Năng lượng và các dạng năng lượng trong tế bào
1. Khái niệm năng lượng
– Là khả năng sinh công
– Chia làm 2 loại: Động năng và thế năng
+ Động năng: là dạng năng lượng sẵn sàng sinh ra công
+ Thế năng: là loại năng lượng dự trữ, có tiềm năng sinh công.
– Năng lượng tồn tại trong tế bào dưới nhiều dạng khác nhau như hoá năng, nhiệt năng,…chủ yếu là năng lượng dưới dạng liên kết hoá học.
2. ATP – đồng tiền năng lượng của tế bào
* Cấu tạo:
– ATP gồm bazơnitơ ađênin, đường ribôzơ và 3 nhóm phôtphat.
– Là hợp chất cao năng, 2 nhóm phôtphat cuối cùng dễ bị phá vỡ để giải phóng ra năng lượng.
– ATP truyền năng lượng cho các hợp chất khác trở thành ADP và lại được gắn thêm nhóm phôtphat để trở thành ATP.
* Chức năng:
– Tổng hợp nên các chất hoá học cần thiết cho tế bào
– Vận chuyển chất qua màng
– Sinh công cơ học
II. Chuyển hoá vật chất
– Chuyển hoá vật chất là tập hợp các phản ứng sinh hoá xảy ra bên trong tế bào.
– Chuyển hoá vật chất luôn kèm theo chuyển hoá năng lượng.
– Bản chất: đồng hoá, dị hoá.
+ Đồng hoá: là quá trình tổng hợp các chất hữu cơ phức tạp từ các chất đơn giản, đồng thời tích luỹ năng lượng – dạng hoá năng.
+ Dị hoá: là quá trình phân giải các chất hữu cơ phức tạp thành các chất đơn giản hơn, đồng thời giải phóng năng lượng.
