Lý thuyết Địa Lí 10 Bài 42: Môi trường và sự phát triển bền vững
I. Sử dụng hợp lí tài nguyên, bảo vệ môi trường là điều kiện để phát triển
– Hiện trạng của tài nguyên và môi trường:
+ Các nguồn tài nguyên có hạn, đang bị cạn kiệt.
+ Môi trường sinh thái đang bị ô nhiễm, suy thoái, sự nóng lên của Trái Đất do các khí thải làm tăng hiệu ứng nhà kính.
– Sự phát triển bền vững:
+ Sử dụng hợp lí tài nguyên, bảo vệ môi trường.
+ Mục tiêu của sự phát triển bền vững: Sự phát triển phải đảm bảo cho con người có đời sống vật chất, tinh thần ngày càng cao,trong môi trường sống lành mạnh.
– Hướng giải quyết các vấn đề môi trường:
+ Phối hợp, nỗ lực chung của mọi tầng lớp trong xã hội và các quốc gia.
+ Chấm dứt chạy đua vũ trang, chấm dứt chiến tranh.
+ Áp dụng các tiến bộ khoa học – kĩ thuật để kiểm soát tình trạng môi trường, sử dụng hợp tài nguyên.
+ Thực hiện các công tác quốc tế về môi trường, luật môi trường.
II. Vấn đề môi trường và phát triển ở các nước phát triển
Hình 42.1. Khí thải công nghiệp và khu rừng bị rụng hết lá do mưa axit
– Thực trạng môi trường: Ô nhiễm nước, không khí,… nghiêm trọng.
– Nguyên nhân: Sự phát triển công nghiệp, đô thị hóa nhanh,…
– Hậu quả: Các vấn đề môi trường toàn cầu như mưa axit, thủng tầng ô dôn, hiệu ứng nhà kính,…
– Các nước thải nhiều: EU, Nhật Bản, Hoa Kì, Trung Quốc,…
III. Vấn đề môi trường và phát triển ở các nước đang phát triển
1. Các nước đang phát triển là nơi tập trung nhiều vấn đề môi trường và phát triển
– Đặc điểm:
+ Chiếm 1/2 diện tích các lục địa, 3/4 dân số thế giới.
+ Giàu tài nguyên thiên nhiên nhưng môi trường bị hủy hoại nghiêm trọng.
– Nguyên nhân: Đói nghèo, thiếu vốn, khoa học – kĩ thuật, nợ xấu, xung đột,…
Hình 42.2. Ô nhiễm môi trường và xung đột sắc tộc ở Trung Đông
2. Khai thác và chế biến khoáng sản ở các nước đang phát triển
– Khai thác và chế biến khoáng sản: là nguồn xuất khẩu chủ yếu để thu ngoại tệ.
– Khai thác khoáng sản nhưng không chú ý đến bảo vệ môi trường dẫn đến môi trường bị ô nhiễm.
– Các nước phát triển lợi dụng khó khăn ở các nước đang phát triển để bóc lột các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
3. Việc khai thác tài nguyên nông, lâm nghiệp ở các nước đang phát triển
– Đặc điểm:
+ Tài nguyên rừng rất phong phú.
+ Rừng bị suy giảm về diện tích, chất lượng, thúc đẩy quá trình hoang hoá.
– Nguyên nhân: Đốt rừng làm nương rẫy, phá rừng lấy củi, lấy lâm sản xuất khẩu, mở rộng diện tích canh tác,…
